Motywacja pracowników – dlaczego jest ważna?

Czym jest motywacja do pracy? Jakie czynniki mają na nią największy wpływ? Jak motywować zespół? Jaką rolę odgrywa w tym procesie manager lub kierownik? Poniżej odpowiedź na te i inne pytania!

Warto zacząć od wyjaśnienia samego pojęcia motywacji. Słowo to pochodzi od łacińskiego „movere”, czyli oznacza ruszać się, przemieszczać, przygotowywać do walki. Słowo „motivum” znaczy zarówno „powód rozstrzygający”, jak i „przyczynę”. Jeśli więc posiadasz motyw, czyli określony powód, podejmujesz takie aktywności, które pozwalają Ci osiągnąć cel. W przypadku motywacji do pracy mamy do czynienia z czynnikami, dzięki którym pracownik odczuwa chęć i potrzebę rzetelnego wykonywania swoich zawodowych obowiązków.

Motywacja – dlaczego jest tak ważna?

Zaangażowanie na właściwym poziomie to motor napędowy do rozmaitych działań. Ludzie, którzy są właściwie zmotywowani charakteryzują się większą efektywnością w swoich działaniach i z większą łatwością osiągają postawione sobie cele. Tymczasem osoby, które nie są odpowiednio zmotywowane mają kolosalne problemy ze zrealizowaniem rozmaitych projektów. Pomimo wyznaczania sobie kolejnych kroków bardzo szybko się zniechęcają, a w konsekwencji rezygnują z podejmowanych działań. Brakuje im motywacji, aby ruszyć dalej z miejsca i iść do przodu, żeby meta była z każdym „krokiem” coraz bliżej. Nie może zatem dziwić, że ludzie coraz częściej zdają sobie sprawę, że motywacja jest ważna, a bez niej trudno jest w ogóle myśleć o ambitnych celach.

Co skuteczniejsze, metoda kija czy marchewki?

Najprostszy podział motywacji obejmuje: motywowanie pozytywne, które polega na korzystaniu z dodatnich bodźców, lub negatywne – z wykorzystaniem ujemnych. Wiele badań pokazuje, że osiągamy dużo lepsze efekty i jesteśmy bardziej zadowoleni, gdy motywujemy siebie lub innych przy pomocy pozytywnych emocji i wzmocnienia, czyli właśnie tej przysłowiowej marchewki.

Motywacja negatywna buduje poczucie zagrożenia (np. przez stratę potencjalnych korzyści finansowych, krytykę, niespełnienie oczekiwań przełożonych czy bliskich etc.).

Stosowanie komunikacji negatywnej jest często bardzo szkodliwe, ponieważ jeżeli mówimy, żeby czegoś nie robić, to automatycznie wysyłamy również przeciwny komunikat do naszego mózgu. Takie działanie można określić jak sabotaż, który zdecydowanie oddala nas od realizacji celu. Również korzystanie posługiwanie się takimi sformułowaniami jak: „muszę”, „powinienem”, „nie powinienem”, „niemożliwe”, „nie można” etc. oddziałuje negatywnie na naszą motywację.

Człowiek w sposób naturalny podąża ku temu, co sprawia przyjemność i budzi pozytywne emocje, a unika tego, co odbiera daje mu dyskomfort. Ten sam mechanizm działa w motywacji.

Zasady skutecznego motywowania pracowników

Osobą, która powinna dbać o odpowiedni poziom motywacji w zespole jest jego Manager (szef, kierownik, koordynator, lider). W swoich codziennych działaniach powinien kierować się kilkoma podstawowymi zasadami.

• Rozpoznanie potrzeb swoich pracowników

Każdy pracownik ma swoją hierarchię wartości. W działaniach zawodowych prezentuje takie zachowania, które są do nich adekwatne. I tak np. jeśli pracownik w pracy zawodowej najbardziej ceni sobie kwestie finansowe, odpowiednią motywacją będzie dla niego premia. Jeśli chce łączyć pracę z wychowaniem dziecka, doceni elastyczny grafik pracy, dzięki któremu będzie mógł uwzględnić czas na potrzeb swojej rodziny. Jeżeli ceni rozwój osobisty, do pracy zmotywować go mogą różnego rodzaju szkolenia, warsztaty lub kursy.

• Unikaj motywacji negatywnej

Niestety, nadal powszechnie stosowane bywa tzw. motywowanie negatywne, czyli komunikowanie, że np. w przypadku braku poprawy wyników sprzedaży lub osiągnięcia celu dojść do zwolnień, obniżek płacowych lub premiowych. Taki sposób oczywiście może się sprawdzić, ale zazwyczaj jednorazowo (i nie spotka się z pewnością z entuzjazmem oraz szacunkiem). Stosownie takich metod jest wyborem skrajnym. Współcześnie takie rozwiązania stosowane cyklicznie zalicza się raczej do mobbingu, który przynosi skutki odwrotne do oczekiwanych: paraliżuje pracownika i wywołuje stres, który odbiera energię i chęci do działania.

• Oczekuj od pracowników tego, co najlepsze

Chodzi tu o nastawienie kierownika do pracowników zespołu. Brak wiary w ich możliwości przejawia się w sposobie bycia zwierzchnika, dokonywania oceny wyników, a nawet formie komunikacji. Jeśli oczekujesz od pracownika osiągnięcia określonych wyników, powiedz mu, że „jesteś przekonany, że uda mu się to zrobić”, a nie „że jak już się uda to będziesz miło rozczarowany”. Taka różnica zupełnie zmienia przekaz. W innym przypadku pracownik może wyczuć od kierownika dystans, niechęć i od początku negatywnie nastawić się do zadania jako do „niewykonalnego”.

• Pamiętaj, że błędy się zdarzają

Nawet jeżeli uda się doskonale dobrać osoby do Twojego, to i warto pamiętać, że błędy i pomyłki mogą się przytrafić każdemu. „Nie myli się ten co nic nie robi” 😊 W takiej sytuacji niezwykle ważna jest reakcja na pomyłkę. Jeśli pracownik otrzyma ostrą reprymendę, to w przyszłości może np. starać się zatuszować kolejny błąd, by uniknąć krytyki, zamiast próbować go naprawić. Dlatego o wiele bardziej motywujące jest stworzenie konkretnych zasad postępowania w sytuacji określonej pomyłki. Tak naprawdę błędy mogą mieć pozytywną wartość psychologiczną, którą można wykorzystać do motywowania zespołu.

Najpopularniejsze motywatory?

Pora przejść do podania konkretnych przykładów na motywowanie pracowników.

• Pieniądze

Nie ma wątpliwości: czynnik finansowy to jeden z najczęściej wskazywanych, w wielu badaniach, aspektów motywacyjnych w firmach. Każdy potrzebuje pieniędzy i podejmuje pracę, by je zarobić, i to oczywiście jak najwięcej. Nagrody, bonusy i premie są więc doskonałymi motywatorami.

• Stabilizacja

Poczucie stabilizacji w miejscu pracy jest dla wielu osób bardzo ważne. Dopiero wtedy są w stanie dać z siebie 100%. Stabilizacja może oznaczać np.wypłacane na czas wynagrodzenia, widoczną dobrą kondycję finansową placówki, ale również pożądane formy zatrudnienia (np. umowa o pracę na czas nieokreślony).

• Dobre warunki pracy

Estetyczne wnętrze, wygodne biurko i krzesło, wszystkie niezbędne sprzęty i materiały, ale także komfortowy pokój socjalny, miejsce, gdzie można zjeść drugie śniadanie albo w spokoju wypić kawę – wszystko to sprawia, że motywacja do pracy jest większa.

• Rozwój osobisty

Wielu pracowników chce rozwijać swoje umiejętności – uczyć się obsługi programów i aplikacji, podnosić kompetencje miękkie, brać udział w szkoleniach językowych. Rozwój osobisty jest bardzo istotny, więc firma, która go zapewnia, jest uznawana za atrakcyjną.

• Pochwały i uznanie

Motywatory nie zawsze muszą mieć wymiar materialny. Czasami pracownika doskonale zmotywuje publiczna pochwała od szefa, miłe słowo, uściśnięcie ręki i podziękowanie za sumienną pracę. Zazwyczaj dodają one energii do jeszcze większego wysiłku.

Warto zawsze mieć w pamięci to, że różnych ludzi mogą motywować różne czynniki. Starajmy się więc stosować zróżnicowane formy. To co będzie się świetnie sprawdzało u jednych pracowników, niekoniecznie spotka się z entuzjazmem innych. Otwarcie na dialog i wypracowywanie wspólnych rozwiązań może się w takim przypadku doskonale sprawdzić 😊